شرایع گذشتهشرایع گذشته، بحث از اعتبار احکام شرایع گذشته برای مسلمین است. ۱ - تعریفشرایع گذشته، به شریعت‌هایی گفته می‌شود که خداوند بر پیامبران قبل از اسلام نازل کرده است و در زمان خود شریعتی جهانی محسوب می‌شدند، مثل: یهودیت و مسیحیت . جمعی بر این باورند که هیچ یک از شرایع گذشته، برای مسلمانان حجت نمی‌باشد، زیرا به وسیله اسلام نسخ شده‌اند و نسخ، شامل همه احکام آنها می‌شود، به گونه‌ای که اگر حکمی در اسلام موافق احکام شرایع گذشته باشد، تنها مماثل آن است نه خود آن، زیرا جعل (قانونگذاری) جدید به آن تعلق گرفته است. گروهی معتقدند آن دسته از احکامی که در کتاب خدا و سنت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به عنوان داستان برای مسلمانان نقل شده و دلیلی در شرع اسلام بر ثبوت و یا عدم ثبوت آنها وارد نشده، ما را نیز شامل می‌شود. تاریخچه شرایع گذشته به عنوان منبع شناخت احکام ، به اواخر قرن دوم باز می‌گردد. پیروان « ابوحنیفه » و سپس پیروان « مالک بن انس » و « محمد بن ادریس شافعی » در همان زمان، شرایع گذشته را به عنوان منبع شناخت احکام پذیرفتند. ناگفته نماند، آن دسته از فقهای اهل سنت که شرایع گذشته را به عنوان منبع شناخت احکام پذیرفته‌اند در جایی به آن عمل می‌کنند که نتوانند از راه منابع اسلامی به حکم شرعی دست یابند. [۱]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص۳۸۴.
[۳]
اصول الفقه، ابو زهره، محمد، ص۲۸۶.
[۵]
اصول الفقه، خضری، محمد، ص۴۱۰.
[۶]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۲، ص۸۳۸.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۱۶، برگرفته از مقاله «شرایع گذشته». |